به گزارش پايگاه خبري پيرغار به نقل از «فردا»: دکتر علي شريعتي نامي مهم در تاريخ انديشه ايران است. نامي که بر سر ان جدل بسيار است. فارغ از اين جدل ها، هيچ کس مخالف اين امر که او از روح بلند و قلم شيوايي برخوردار بود،نيست. روح و قلمي که در سالهاي سياه استبداد شاهنشاهي توانست سرگشتگي جوانان بسياري را درمان کند . با اين وصف فارغ از نقدهايي که به شريعتي داريم و تمجيدهايي که او را سزاورا آن مي دانيم،خواندن دل نوشته اي از او درباره عيد قربان دلپذير است.
اين را تو خود مي داني، تو خود آن را، او را – هر چه هست و هر که هست – بايد به منا آوري و براي قرباني، انتخاب کني، من فقط مي توانم نشانيهايش را به تو بدهم:
آنچه تو را، در راه ايمان ضعيف مي کند، آنچه تو را در "رفتن”، به "ماندن” مي خواند، آنچه تو را، در راه "مسئوليت” به ترديد مي افکند، آنچه تو را به خود بسته است و نگه داشته است، آنچه دلبستگي اش نمي گذارد تا ” پيام” را بشنوي، تا حقيقت را اعتراف کني، آنچه ترا به "فرار” مي خواند. آنچه ترا به توجيه و تاويل هاي مصلحت جويانه مي کشاند، و عشق به او، کور و کرت مي کند؛ ابراهيمي و "ضعف اسماعيلي” ات، ترا بازيچه ابليس مي سازد.
در قله بلند شرفي و سراپا فخر و فضيلت، در زندگي ات تنها يک چيز هست که براي بدست آوردنش، از بلندي فرود مي آيي، براي از دست ندادنش، همه دستاوردهاي ابراهيم وارت را از دست مي دهي، او اسماعيل توست، اسماعيل تو ممکن است يک شخص باشد، يا يک شيء، يا يک حالت، يک وضع، و حتي، يک ” نقطه ضعف”!
در عمر دراز ابراهيم، که همه در سختي و خطر گذشته، اين روزها، روزهاي پايان زندگي با لذت ” داشتن اسماعيل” مي گذرد، پسري که پدر، آمدنش را صد سال انتظار کشيده است، و هنگامي آمده است که پدر، انتظارش نداشته است!
اما اسماعيل ابراهيم، پسرش بود!
سالخورده مردي در پايان عمر، پس از يک قرن زندگي پر کشاکش و پر از حرکت، همه آوارگي و جنگ و جهاد و تلاش و درگيري با جهل قوم و جور نمرود و تعصب متوليان بت پرستي و خرافه هاي ستاره پرستي و شکنجه زندگي. جواني آزاده و روشن و عصياني در خانه پدري متعصب و بت پرست و بت تراش! و در خانه اش زني نازا، متعصب، اشرافي: سارا.
و اکنون، در زير بار سنگين رسالت توحيد، در نظام جور و جهل شرک، و تحمل يک قرن شکنجه "مسئوليت روشنگري و آزادي”، در "عصر ظلمت و با قوم خوکرده با ظلم”، پير شده است و تنها، و در اوج قله بلند نبوت، باز يک ” بشر” مانده است و در پايان رسالت عظيم خدايي اش، يک ” بنده خدا” ، دوست دارد پسري داشته باشد، اما زنش نازا است و خودش، پيري از صد گذشته، آرزومندي که ديگر اميدوار نيست، حسرت و يأس جانش را مي خورد، خدا، بر پيري و نااميدي و تنهايي و رنج اين رسول امين و بنده وفادارش – که عمر را همه در کار او به پايان آورده است، رحمت مي آورد و از کنيز سارا – زني سياه پوست – به او يک فرزند مي بخشد، آن هم يک پسر! اسماعيل، اسماعيل، براي ابراهيم، تنها يک پسر، براي پدر، نبود، پايان يک عمر انتظار بود، پاداش يک قرن رنج، ثمره يک زندگي پرماجرا.
و اکنون، در برابر چشمان پدر چشماني که در زير ابروان سپيدي که بر آن افتاده، از شادي، برق مي زند مي رود و در زير باران نوازش و آفتاب عشق پدري که جانش به تن او بسته است، مي بالد و پدر، چون باغباني که در کوير پهناور و سوخته ي حياتش، چشم به تنها نو نهال خرّم و جوانش دوخته است، گويي روئيدن او را، مي بيند و نوازش عشق را و گرماي اميد را در عمق جانش حس مي کند.
در عمر دراز ابراهيم، که همه در سختي و خطر گذشته، اين روزها، روزهاي پايان زندگي با لذت ” داشتن اسماعيل” مي گذرد، پسري که پدر، آمدنش را صد سال انتظار کشيده است، و هنگامي آمده است که پدر، انتظارش نداشته است!
اسماعيل اکنون نهالي برومند شده است، در اين ايام ، ناگهان صدايي مي شنود :
"ابراهيم! به دو دست خويش، کارد بر حلقوم اسماعيل بنه و بکُش”!
مگر مي توان با کلمات، وحشت اين پدر را در ضربه آن پيام وصف کرد؟
ابراهيم، بنده ي خاضع خدا، براي نخستين بار در عمر طولاني اش، از وحشت مي لرزد، قهرمان پولادين رسالت ذوب مي شود، و بت شکن عظيم تاريخ، درهم مي شکند، از تصور پيام، وحشت مي کند اما، فرمان فرمان خداوند است. جنگ! بزرگترين جنگ، جنگِ در خويش، جهاد اکبر! فاتح عظيم ترين نبرد تاريخ، اکنون آشفته و بيچاره! جنگ، جنگ ميان خدا و اسماعيل، در ابراهيم.
دشواري "انتخاب”!
کدامين را انتخاب مي کني ابراهيم؟! خدا را يا خود را ؟ سود را يا ارزش را؟ پيوند را يا رهايي را؟ لذت را يا مسئوليت را؟ پدري را يا پيامبري را؟ بالاخره، "اسماعيلت” را يا ” خدايت” را؟
انتخاب کن! ابراهيم.
در پايان يک قرن رسالت خدايي در ميان خلق، يک عمر نبوتِ توحيد و امامتِ مردم و جهاد عليه شرک و بناي توحيد و شکستن بت و نابودي جهل و کوبيدن غرور و مرگِ جور، و از همه جبهه ها پيروز برآمدن و از همه مسئوليت ها موفق بيرون آمدن …
اي ابراهيم! قهرمان پيروز پرشکوه ترين نبرد تاريخ! اي روئين تن، پولادين روح، اي رسولِ اُلوالعَزْم، مپندار که در پايان يک قرن رسالت خدايي، به پايان رسيده اي! ميان انسان و خدا فاصله اي نيست، "خدا به آدمي از شاهرگ گردنش نزديک تر است”، اما، راه انسان تا خدا، به فاصله ابديت است، لايتناهي است! چه پنداشته اي؟
” اي ابراهيم! خداوند از ذبح اسماعيل درگذشته است، اين گوسفند را فرستاده است تا بجاي او ذبح کني، تو فرمان را انجام دادي”!
اکنون ابراهيم است که در پايان راهِ دراز رسالت، بر سر يک "دو راهي” رسيده است: سراپاي وجودش فرياد مي کشد: اسماعيل! و حق فرمان مي دهد: ذبح! بايد انتخاب کند!
اکنون، ابراهيم دل از داشتن اسماعيل برکنده است، پيام پيام حق است. اما در دل او، جاي لذت” داشتن اسماعيل” را، درد "از دست دادنش” پر کرده است. ابراهيم تصميم گرفت، انتخاب کرد، پيداست که "انتخابِ” ابراهيم، کدام است؟ "آزادي مطلقِ بندگي خداوند”!
ذبح اسماعيل! آخرين بندي که او را به بندگي خود مي خواند!
زنده اي که تنها به خدا نفس مي کشد!
آنگاه، به نيروي خدا برخاست، قرباني جوان خويش را – که آرام و خاموش، ايستاده بود، به قربانگاه برد… و پيامي که:
” اي ابراهيم! خداوند از ذبح اسماعيل درگذشته است، اين گوسفند را فرستاده است تا بجاي او ذبح کني، تو فرمان را انجام دادي”!
********************
.. و اکنون، ابراهيمي، و اسماعيلت را به قربانگاه آوردهاي. اسماعيل توکيست؟ چيست؟ مقامت؟ آبرويت؟ شغلت؟ پولت؟ خانهات؟ باغت؟ اتومبيلت؟ خانوادهات؟ علمت؟ درجهات؟ هنرت؟ روحانيتت؟ لباست؟ نامت؟ نشانت؟ جانت؟ جوانيت؟ زيباييات؟ و .... من چه ميدانم؟ اين را بايد خود بداني و خدايت. من فقط ميتوانم نشانيهايش را به تو بدهم، آنچه تو را در راه ايمان ضعيف ميکند، آنچه تو را در راه مسئوليت به ترديد مي افکند،آنچه دلبستگياش نميگذارد تا پيام حق را بشنوي و حقيقت را اعتراف کني، آنچه تو را به توجيه و تاويلهاي مصلحتجويانه و ... به فرار ميکشاند و عشق به او کور و کرت ميکند و بالاخره آنچه براي از دست ندادنش، همه دستاوردهاي ابراهيم وارت را از دست مي دهي، او اسماعيل تو است! اسماعيل تو ممکن است يک شخص باشد يا يک شيئي، يا حالت، يا يک وضع، و يا حتي يک نقطه ضعف! تو خود آنرا هر که هست و هر چه هست بايد به مني آوري و براي قرباني انتخاب کني. چه : ذبح گوسفند بجاي اسماعيل قرباني است، و ذبح گوسفند به جاي گوسفند قصابي!!!
اي حاج، اکنون به کجا ميروي؟ به خانه؟ به زندگي؟ دنيا؟ رفتن از حج، آنچنان که آمده بودي؟ هرگز. اي که نقش ابراهيم را در اين صحنه ايفا کردي! هنرمند خوب در شخصيتي که نقش او را بازي ميکند حل ميشود و اگر خوب بازي کرده باشد، کار صحنه پايان ميگيرد و کار او پايان نميگيرد. هنرمنداني بودهاند که از نقشي که ايفا کردهاند ديگر بيرون نيامدهاند و بر آن مردهاند. و تو اي که نقش ابراهيم را بر عهده داشتي، نه به بازي که به عبادت، به عشق، از نقش ابراهيم به نقش خويش رجعت مکن، خانه مردم را ترک مکن و دوباره پا در گليم خويش مکش.
اي که در مقام ابراهيم ايستادهاي و بر پاي ابراهيم به پا خاستهاي و به دست خداي ابراهيم دست بيعت دادهاي، و به سرزمين ايمان و بر فرش خدا به مهماني پا نهادهاي و در گرداب عشق فرو رفتي و خود را در خلق طائف نفي کردي و در کوهستانهاي حيرت و آتش به جستجوي آب تلاش کردي و آنگاه از مکه، يکسره در عرفات هبوط کردي و از آنجا، منزل به منزل به سوي خدا رجعت کردي و با ” آگاهي" (در پرتو روشني آفتاب عرفات)، و ”خودآگاهي" (به روشني پاک شعور حرام)، به جمع سلاح پرداختي، و هماهنگ زمان و همگام با جمع از مرز مني گذشتي و سرزمين عشق و ايمان را از حکومت ابليسها رها کردي، و در پايان کار گوسفندي را ذبح کردي! ابراهيموار زندگي کن و در عصر خويش معمار کعبه ايمان باش، قوم خويش را به حرکتآر، جهت بخش، به حجخوان، به طواف آر . و تو ! اي هم پيمان با خدا، اي همگام با ابراهيم اي که از طواف ميآيي و کار حج را با طواف نساء به پايان آوردهاي و در جاي معمار کعبه ،باني مدينه حرم و مسجدالحرام ايستادهاي و روي در روي همپيمان خويش (خدا) داري، سرزمين خويش را منطقه حرم کن، که در مسجدالحرامي، عصر خويش را زمان حرام کن ، که در زمان حرامي، و زمين را مسجدالحرام کن، که در مسجدالحرامي، که: زمين مسجد خداوند است و ميبينيکه : نيست!